Περίληψη

Σπάσε τη σιωπή! Πάψε να είσαι θεατής. Δράσε! 

Ο 13χρονος Έρικ έχει μετακομίσει από το Οχάιο στο Μπέλλπορτ του Λονγκ Άιλαντ με τη μητέρα του και τον μικρό του αδερφό. Ο σχιζοφρενής πατέρας είναι εδώ και καιρό απών. Μια μέρα που ο Έρικ παίζει στις μπασκέτες, συναντά τον Γκρίφιν, ένα γοητευτικό αγόρι με έντονα ηγετικό χαρακτήρα αλλά και πολύ θυμό μέσα του. Μαζί του είναι μια παρέα από υποτακτικούς συνομήλικούς του, αλλά και η Μαίρη, η οποία δείχνει να παίρνει αποστάσεις από τη συμπεριφορά της παρέας. Την ίδια μέρα ο Έρικ θα γνωρίσει και το απόλυτο θύμα του Γκρίφιν, τον Ντέιβιντ, ο οποίος, όσο κι αν τον απορρίπτει ο θύτης του, όσο κι αν τον χτυπάνε τα τσιράκια του, αυτός επιμένει να προσπαθεί να γίνει μέλος της συμμορίας…

Όταν ξεκινάει το σχολείο, ο Έρικ αρκείται στον ρόλο του θεατή. Δεν συμμετέχει στα περιστατικά εκφοβισμού και βίας, αλλά δεν κάνει και κάτι για να τα σταματήσει. Δείχνει γοητευμένος από τον χαρακτήρα του Γκρίφιν και δεν διστάζει μάλιστα να του εμπιστευτεί κάποια μυστικά του. Σύντομα όμως μια σειρά από περιστατικά θα τον βγάλουν από την απάθειά του: ο Γκρίφιν τού κλέβει ένα από τα αγαπημένα του σιντί μαζί με κάποια χρήματα από τον κουμπαρά του αδερφού του, ενώ ταυτόχρονα αποκαλύπτει σε όλους στο σχολείο το μυστικό που του είχε εμπιστευθεί για την ασθένεια του πατέρα του. Ο Έρικ αντιλαμβάνεται ότι η σιωπή τον έχει κάνει  συνένοχο κι έτσι αποφασίζει να μιλήσει, με αποτέλεσμα να βρεθεί αυτόματα στη θέση του θύματος. Απρόσμενος σύμμαχος στη δύσκολη θέση όπου βρίσκεται, η Μαίρη, η πρώην φίλη του Γκρίφιν, η οποία βιώνει παρόμοια εμπειρία με κάποιες από τις συμμαθήτριές της.

Ο Πρέλλερ αποδίδει εξαιρετικά το περιβάλλον του γυμνασίου, οι χαρακτήρες του διαθέτουν αυθεντική φωνή και η πλοκή δεν κουράζει ούτε στιγμή, καθώς ισορροπεί πάνω στην ταχύτητα και στις εκρήξεις της εφηβικής ηλικίας, αλλά και στις αναστολές των ηρώων μέχρι να αναλάβουν δράση. Αν και είναι εύκολο να ολισθήσει κανείς σε ηθικά διδάγματα και σε παρόμοια επεισόδια, ο Πρέλερ κρατάει απόσταση από όλα αυτά και επιλέγει μια άκρως ρεαλιστική λύση, αποφεύγοντας κάθε διδακτισμό και προσφέροντας τον απαραίτητο χώρο στον αναγνώστη για σοβαρό προβληματισμό και συζήτηση. Ένα βιβλίο για τον σχολικό εκφοβισμό μέσα από τα μάτια του υποψήφιου θύματος, που πρέπει να διαβαστεί από όλους!

Video

The Difference Between Empathy & Sympathy.

Ερασιτεχνικό τρέιλερ αναγνωστών (1^ο βίντεο).

Ερασιτεχνικό τρέιλερ αναγνωστών (2^ο βίντεο).

Πολύ καλό τρέιλερ βίντεο αναγνώστη.

Βιντεάκι από μαθητές περί σχολικού εκφοβισμού (1^ο βίντεο).

Βιντεάκι από μαθητές περί σχολικού εκφοβισμού (2^ο βίντεο).

Βιντεάκι από μαθητές περί σχολικού εκφοβισμού (3^ο βίντεο).

Bully – δύο πολύ καλά καρτούν με σχετικό θέμα (1^ο βίντεο).

Bully – δύο πολύ καλά καρτούν με σχετικό θέμα (2^ο βίντεο).

Αποσπάσματα από την εκπομπή «Πρωταγωνιστές» με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό (1^ο βίντεο).

Αποσπάσματα από την εκπομπή «Πρωταγωνιστές» με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό (2^ο βίντεο).

Κριτικές

Στο μυθιστόρημα του Αμερικανού Τζέιμς Πρέλλερ Θεατής... ή το επόμενο θύμα; (εκδ. Πατάκη, 2013) η αφήγηση της ιστορίας του 13χρονου Έρικ έχει ως αφετηρία μια σκηνή όπου ένα τρομαγμένο παιδί τρέχει για να ξεφύγει. Μια δυνατή εικόνα που εισάγει ευθύς εξαρχής το θέμα του εκφοβισμού όπου θύτες και θύματα αποτελούν τους παίκτες μιας παρτίδας στο αδιέξοδο παιχνίδι της βίας. Οι ρόλοι εναλλάσσονται και ο θύτης μιας ιστορίας μπορεί κάλλιστα να είναι το θύμα μιας άλλης. Το βιβλίο είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον για τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει τα παιδιά εκείνα που με την ανοχή και τη σιωπή τους γίνονται ουσιαστικά συμμέτοχοι στον εκφοβισμό αλλά και δυνητικά τα επόμενα θύματα.

Προτάσεις βιβλίων κατά του εκφοβισμού της Ελένης Κορόβηλα, «bookpress.gr»

[…] Η αφήγηση της ιστορίας του 13χρονου Έρικ έχει ως αφετηρία μια σκηνή όπου ένα τρομαγμένο παιδί τρέχει για να ξεφύγει. Μια δυνατή εικόνα που εισάγει ευθύς εξαρχής το θέμα του εκφοβισμού (bullying, όπως είναι ο όρος στα αγγλικά), όπου θύτες και θύματα αποτελούν τους παίκτες μιας παρτίδας στο αδιέξοδο παιχνίδι της λεκτικής, της φυσικής, της έμμεσης βίας ή του εκφοβισμού. […] Το βιβλίο απευθύνεται στα παιδιά του Γυμνασίου που έχουν παρόμοιους προβληματισμούς με τους ήρωες του βιβλίου παρά τις σημαντικές διαφορές στον τρόπο που διαρθρώνεται η σχολική ζωή των παιδιών στην Ελλάδα και την Αμερική όπου ζουν οι ήρωες του βιβλίου. […] Τα παιδιά που έχουν πια μπει στην εφηβική ηλικία θα αγαπήσουν το βιβλίο για την ιστορία που αφηγείται και την ευθύτητα με την οποία ο συγγραφέας προσεγγίζει το θέμα από τη σκοπιά του θεατή και ταυτόχρονα δυνητικού θύματος ή θύτη. Επιλέγοντας το Θεατής... ή το επόμενο θύμα; οι γονείς ανοίγουν στην πραγματικότητα τη συζήτηση με τα παιδιά τους πάνω στο θέμα του εκφοβισμού, της βίας, των ορίων, της σιωπής και της συνενοχής και άρα της ηθικής και της ευθύνης. «Εγώ δεν έκανα τίποτα. Αλλά γιατί νοιώθω σα να έχω κάνει;...» αναρωτιέται μια ηρωίδα του βιβλίου τοποθετώντας το θέμα στην ουσία του: η σιωπή και η ανοχή δεν είναι τίποτε άλλο παρά συνενοχή κι ευθύνη.

Κριτική της Ελένης Κορόβηλα, «bookpress.gr»

«Ο Πρέλερ είναι οξυδερκής σε ό,τι αφορά τα περίπλοκα και συχνά αντιφατικά ένστικτα που σου υπαγορεύουν να γίνεις αποδεκτός από τους άλλους, να βρεις φίλους και να κάνεις το σωστό. Αν και δεν υπάρχουν έτοιμες απαντήσεις, το μήνυμα (ότι ένας θεατής δεν είναι και πολύ καλύτερος από τον θύτη) είναι ξεκάθαρο» – Booklist 

«Οι χαρακτήρες του Τζέιμς Πρέλερ είναι σωστά αναπτυγμένοι και έχουν τη δική τους αυθεντική φωνή […] Η δράση προχωράει γρήγορα, αιχμαλωτίζοντας τους αναγνώστες […] Ιδανικό για να πυροδοτήσει συζητήσεις» – School Library Journal

«Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα θέμα πραγματικά ανεξάντλητο. Εδώ ο Πρέλερ επικεντρώνεται στο παιδί που προσπαθεί να αγνοήσει τις πράξεις του θύτη και να πάει με τα νερά του, προκειμένου να μη γίνει κι αυτό θύμα. […] αποτελεί ιδανική αφορμή για σχετικές συζήτησης στο γυμνάσιο […] θα προσελκύσει αναγνώστες και από τα δύο φύλα» – Kirkus Reviews

«Ένα πολύ σημαντικό και ειλικρινές αφήγημα. Είμαστε σίγουροι ότι πολλοί έφηβοι θα αναγνωρίσουν τον εαυτό τους στις σελίδες του» – Publishers Weekly 

Ο Συγγραφέας αποκαλύπτει

Δες μια αποκαλυπτική συνέντευξη του συγγραφέα

http://us.macmillan.com/author/jamespreller

«[…] καθώς συγκέντρωνα υλικό γι’ αυτό το βιβλίο, έπεφτα συνεχώς πάνω σε διάφορα αποφθέγματα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ που έβρισκα σε βιβλία, ιστολόγια και ιστοσελίδες – και όλα τους μιλούσαν γι’ αυτό που ο Μ.Λ. Κινγκ χαρακτήριζε ως «απαράδεκτη σιωπή». Παρότι υπάρχουν πολλά σημαντικά αποφθέγματα του Κινγκ, ειδικά ένα έπρεπε να περιληφθεί οπωσδήποτε σε αυτό το βιβλίο: ‘‘Στο τέλος δεν θα θυμόμαστε τα λόγια των εχθρών μας αλλά τη σιωπή των φίλων μας’’. Ας υψώσουμε όλοι τη φωνή μας».