Απόσπασμα
… Δυο χέρια νιώθει να τον σηκώνουν. Ζαλίζεται, γύρω του έχει ξανά σκοτεινιάσει.
Τώρα τα χέρια τον αφήνουν κάτω, στο χώμα. Το στομάχι του ανακατώνεται. Και κρυώνει.
«Είπαμε, βρε παιδί, ν’ αρχίζει κανένας νωρίς, αλλά όχι κι έτσι!» ακούει δίπλα του μια φωνή. «Του λόγου σου είσαι βρέφος. Με τι τα κατάφερες κι έγινες λιώμα, θέλω πολύ να το μάθω, μα την αλήθεια!»
Είναι μια φωνή βραχνιασμένη, αντρική. Ανοίγει τα μάτια του έντρομος... Ένας αλλόκοτος άνθρωπος κάθεται δίπλα του. Μέσα στη σπηλιά βρίσκονται. Δεν καταλαβαίνει...
«Πρέπει να ’σαι ώρα πολλή πεσμένος εκεί, ε;» σκύβει ο άντρας πάνω από το κεφάλι του. «Μα κουκούτσι μυαλό δεν έχεις, αδερφάκι μου. Κάτω από συκιά βρήκες να μαστουρώσεις; Επικίνδυνα πράματα! Δε σου έκανε η σπηλιά δηλαδή; Τέτοιο φιλόξενο διαμέρισμα...»
Τον κοιτάζει κατάπληκτος ο Απελλής. Είναι αξύριστος, τα ρούχα του βρόμικα και παλιά, τα μαλλιά του ανακατωμένα.
«Πώς από δω λοιπόν, αγοράκι;» του χαμογελάει περίεργα και φαίνονται χαλασμένα όλα του τα δόντια.
Λέξη δε γίνεται να πει ο Απελλής.
«Δε θα ’σαι καιρό στην πρέζα, συνεχίζει εκείνος. «Φρέσκος μού φαίνεσαι, δε σ’ έχει ξαναπάρει το μάτι μου... Για δες, για δες! Και σακίδιο βαρύ κι ολοκαίνουριο! Τρόμαξα να σου το βγάλω απ’ τους ώμους».
Το σακίδιο, ριγμένο δίπλα του, είναι ανοιγμένο, τα μισά πράγματα έξω...
Βάζει τα γέλια τώρα ο άντρας, γέλια τρανταχτά που αντηχούν παράξενα στη σπηλιά.
«Και κουλτούρα τόσο μικρός, αδερφάκι μου! Άκου να διαβάζει Παπαδιαμάντη! Βρε, βρε, τι μου θύμισες! Τα διάβαζα κάποτε κι εγώ τούτα τ’ αγιωτικά, ο αγαθιάρης».
Παίρνει στα χέρια του το βιβλίο το κόκκινο, τ’ ανοίγει εκεί που είχε βάλει σημάδι ο Απελλής και διαβάζει με αστεία φωνή:
... Είχαν ακούσει από τα παιδιά και τας γραίας, ότι ο Δράκος, όστις εκατοικούσε τον παλαιόν καιρόν εκεί μέσα, μπορούσε να κάμη έναν άνθρωπον πλούσιον, στο κέφι του επάνω, άμα ήθελεν, εκτός αν επροτίμα –το οποίον ήτο και συχνότερον– να τον βλάψει και να τον μισερέψει, διά πάντοτε, τον τολμηρόν επισκέπτην...
«Χα!» γύρισε ύστερα στον Απελλή. «Τ' άκουσες αυτά, μικρέ τολμηρέ επισκέπτη; Βλέπεις τι μπορεί να κάνει ένας δράκος μέσα σε μία σπηλιά; Όμως του λόγου μου δεν είμαι δράκος. Ούτε πλούσιο μπορώ να σε κάνω – δεν έχω πεντάρα. Ξέρω πάντως τον τρόπο να σε κάνω να νιώθεις υπέροχα. Για λίγο βέβαια, μα κέφι να έχεις, κι όλο θα τα καταφέρνουμε οι δυο μας να τα βολεύουμε από παραδάκι και να βρίσκουμε κείνο που μας χρειάζεται».
Τα χέρια του Απελλή έχουνε παγώσει.
«Πρε... πρέπει να φύγω» ψελλίζει. «Το σακίδιό μου...»
Περίληψη
Ύστερα από τέσσερα χρόνια παραμονής στο Λήδειο Ίδρυμα, ο Απελλής έρχεται να μείνει μόνιμα πια με την Κλειώ, τη νεαρή θεία του, που είναι ο μοναδικός συγγενής του. Την υπεραγαπά ο Απελλής την Κλειώ, που είναι ζωγράφος, και είναι ενθουσιασμένος που θα ζει πια μαζί της, γιατί του αρέσει κι εκείνου να ζωγραφίζει. Ένα βράδυ ωστόσο αναστατώνεται από μια συζήτησή που ακούει άθελά του, απογοητεύεται από τη στάση της και αποφασίζει να φύγει από το σπίτι κρυφά. Παίρνει μαζί του λίγα χρήματα, λίγα τρόφιμα, ένα βιβλίο με διηγήματα του Παπαδιαμάντη –του «χάρτινου παππού», όπως τον λέει– και ξεκινάει. Σκοπός του είναι να επιστρέψει στο Ίδρυμα, η συνάντησή του όμως μ’ έναν ναρκομανή στον λόφο του Στρέφη μετατρέπει τα σχέδιά του σε επικίνδυνη περιπλάνηση.
Οι περιπέτειες που θα ζήσει θα πλουτίσουν τις εμπειρίες του, θα θέσουν όμως σε κίνδυνο τη ζωή του. Κι ακόμα, θα γίνουν αιτία να μάθει ένα μεγάλο μυστικό σχετικά με τη γέννησή του. Ταραγμένος από την αποκάλυψη αυτή, θα συνεχίσει την περιπλάνηση έχοντας πάντα μοναχική πολύτιμη συντροφιά τον «χάρτινο παππού», ώσπου να μάθει ολόκληρη την αλήθεια, αλλά και τον τρόπο ν’ αντιμετωπίζει σωστά τα προβλήματά του, να κατανοεί τους γύρω του και να συμβιώνει αρμονικά με τους ανθρώπους που τον αγαπούν και τους αγαπάει.
Video
Δες ένα βιντεάκι με το κελάηδημα του καναρινιού.
Δες εικόνες από τον λόφο του Στρέφη όπως είναι σήμερα.
Κριτικές
«... Ένα μυθιστόρημα για μεγάλα παιδιά –και για μεγάλους– χαμηλών τόνων, αλλά υψηλών αισθημάτων, θερμών όσο και η αγάπη, σεβαστών όσο και η ανθρωπιά. Μια περίπτωση από της πολλές που ξετυλίγονται καθημερινώς πίσω από κλειστά παράθυρα κι ακόμα πιο κλειστές καρδιές. Και μια αγάπη που, παρά τα σφάλματα και τις αδεξιότητες, παρά τα πρακτικά εμπόδια, την απομάκρυνση, τους δισταγμούς, μετανιωμούς και πόνους, μπορεί να διαρκέσει. Να ισχυροποιηθεί. Και να λάμψει».
Ελένη Σαραντίτη
εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
«... ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα, για μεγάλα παιδιά και για μεγάλους, βγαλμένο μέσα από τη σκληρή πραγματικότητα του καιρού μας...».
εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ιωαννίνων
«... το έργο αυτό αποτελεί υπόδειγμα για τη συγγραφή μυθιστορημάτων που απευθύνονται σε μεγάλα παιδιά. Ελκύει το ενδιαφέρον και συγχρόνως προβληματίζει για τη ζωή όπως εκτυλίσσεται γύρω μας. Για τα καλά και τα κακά, τις πτώσεις και τις ανατάσεις των ανθρώπων».
Μιχαλάκης Ι. Μαραθεύτης
Φιλόλογος-Παιδαγωγός
τ. Διευθυντής της Παιδαγωγικής Ακαδημίας της Κύπρου
«... ένα συναρπαστικό περιπετειώδες ανάγνωσμα με αυξανόμενη την ένταση της πλοκής και με χαρακτήρες αληθινούς και θαυμαστούς στην ολοκλήρωσή τους. Το εύρημα δε της εμβόλιμης παράθεσης αποσπασμάτων (του Παπαδιαμάντη) λειτουργεί κατά πρώτον ιδεολογικά: καταδεικνύουν στον αναγνώστη τη δύναμη της λογοτεχνίας και του δημιουργού συνάμα, και υφολογικά κατά δεύτερον: έχουν μερική σχέση με τα τεκταινόμενα χωρίς, όμως, να δεσμεύεται η πραγματική ιστορία. Κοντολογίς πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό για το θέμα του μυθιστόρημα, έξοχα σκηνοθετημένο και επιπλέον υποδειγματικό στο χειρισμό της γλώσσας».
περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ
«... Πρωτότυπος τίτλος για ένα εξαιρετικά ευαίσθητο μυθιστόρημα... Η συγγραφέας κατέχει όσο λίγοι την Τέχνη του Λόγου, το πώς δομείται ένα μυθιστόρημα, το πώς πλάθονται οι χαρακτήρες σ’ αυτό. Είναι μαστόρισσα και το ’χει αποδείξει...»
Αν. Δελώνης
ΝΟΥΜΑΣ , τ. 48 – Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1997
«Η Λ.Π.-Α. ανήκει στις συγγραφείς που έλκονται ιδιαίτερα από θέματα της σύγχρονης επικαιρότητας. Παράλληλα, έχει σταθεί και σε θέματα ιστορικά, κοινωνικά, αισθηματικά. Το έργο της αγκαλιάζει ευρύτατο φάσμα προβληματισμών, ενώ παράλληλα διαθέτει πλούσια δράση, ενδιαφέρουσα πλοκή και καλοσχηματισμένους χαρακτήρες. Όλα αυτά τα στοιχεία τα συναντάμε και στο Καναρίνι και μέντα... Κείμενο γραμμένο απλά και ζωντανά, γεμάτο με σκηνές καθημερινές, αλλά και πλούσια συναισθήματα. Η δομή του στηρίζεται σ’ έναν πρωτότυπο παραλληλισμό. Ο Απελλής στις περιπλανήσεις του θα έχει σαν σύντροφο και σύμβουλο τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη... Στο σακίδιο του μικρού υπάρχει ένα βιβλίο με διηγήματα του Σκιαθίτη συγγραφέα. Οι περιπέτειες του Απελλή ταυτίζονται με τα όσα διαδραματίζονται σε ένα διήγημα του Παπαδιαμάντη. Έτσι, ο μικρός ήρωας έχει κάποιον να του δίνει ουσιαστικές συμβουλές, ο δε αναγνώστης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει με τρόπο άμεσο την πλούσια δυναμική της ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας».
Μάνος Κοντολέων
εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
«... η συγγραφέας επιχειρεί ένα πραγματικά δύσκολο εγχείρημα: να συνθέσει μια πλατιά εικόνα ζωής κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του νεαρού αναγνώστη και, ακόμη παραπέρα, να εξοικειώσει αυτόν ακριβώς τον αναγνώστη με έναν μεγάλο της λογοτεχνικής μας παράδοσης, τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη... Κείμενο καλογραμμένο που ξέρει να σε κρατάει σε αγωνία και διαβάζεται απνευστί».
Κατερίνα Δουζένη
εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ
«... είναι το όγδοο μυθιστόρημα της συγγραφέως και είναι εμπνευσμένο από τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα. Εκείνο όμως που το κάνει πολύ ενδιαφέρον δεν είναι αυτό, αλλά το γοργό άπλωμα του μύθου με τη δύναμη και τη γλαφυρότητα που διακρίνει το γράψιμο της κ. Πέτροβιτς, η οποία δεν εξαντλείται σε εξωτερικές περιγραφές και άλλες παρόμοιες γραφικότητες, αλλά παραμένει κοντά στους ήρωές της και στα προβλήματά τους».
Κώστας Σαρδελής
περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ, τόμος 142, τεύχος 1686
«... Ξαναδιάβασα μέσα στις καλοκαιρινές διακοπές το μυθιστόρημα Καναρίνι και μέντα της γνωστής συγγραφέως Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου [...] Το μυθιστόρημα έχει πολλές αφηγηματικές αρετές. Το νήμα της εξιστόρησης των γεγονότων δε χάνεται ούτε στιγμή από τον αναγνώστη, γεγονός που δημιουργεί την αναγνωστική αγωνία και το έντονο ενδιαφέρον για τη συνέχεια. Η πλοκή εξάλλου είναι στέρεη και καθαρή. Οι χαρακτήρες ακέραιοι και ψυχολογημένοι, ιδιαίτερα οι «περιθωριακοί» τσιγγάνοι. Όλα όμως αυτά τα στοιχεία, εσωτερικά ή εξωτερικά της γραφής, δεν είναι παρά βοηθητικά επινοήματα προκειμένου να αναδειχθεί κάτι βαθύτερο και ουσιαστικότερο που είναι –κατά τη γνώμη μου– η σχέση των νέων μας με τα κλασικά κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας.
Η περιπετειώδης ιστορία του Απελλή είναι το πρόσχημα για να εμπλέξει η συγγραφέας σ’ αυτή μια άλλη παρόμοια ιστορία που δίνεται στο διήγημα του Παπαδιαμάντη. Η αληθινή τέχνη βοηθάει τη ζωή. [...] Χωρίς τους μεγάλους της νεοελληνικής Γραμματείας είμαστε σπίτι χωρίς θεμέλια, δέντρο χωρίς ρίζες. Το μυθιστόρημα Καναρίνι και μέντα προσφέρει την ευκαιρία για παρόμοιους προβληματισμούς. Και είναι μια καινούρια ιδέα που κερδίζει η λογοτεχνία για παιδιά και νέους, χάρη στην έμπειρη και πρωτοπόρο συγγραφέα κ. Πέτροβιτς.
Β. Δ. Αναγνωστόπουλος
Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
περιοδικό ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ, τ. 9-10/2003
Κριτικές νεαρών αναγνωστών από το greekbooks.gr
- 08/02/2011
kallia: έχει ωραίο σενάριο και μπορεί να διαβαστεί από όλες τις ηλικίες χωρίς κανένα πρόβλημα! αναφέρεται σε καθημερινά γεγονότα και ήρωες, δεν είναι φανταστικά αλλά παρμένα από τη ζωή.
- 03/01/2010
Αliroz: Αυτό το βιβλίο είναι κατά κάποιο τρόπο η σημερινή πραγματικότητα μέσα από τα μάτια ενός 11χρονου παιδιού ο οποίος ξαφνικά μένει ολομόναχος!!!!:D:::D Μη χάνετε χρόνο, αγοράστε το αν θέλετε να... εντυπωσιαστείτε!
- 22/12/2009
Cristie: Το υπέροχο βιβλίο Καναρίνι και μέντα δείχνει τα συναισθήματα του παιδιού και την μεταβαλλόμενη ακαθόριστη ζωή του που όμως ξεπερνά τις δυσκολίες, και καταφέρνει να ζήσει μία αξιοπρεπή ζωή αν και χωρίς τους θετούς γονείς του, αλλά με την πραγματική μητέρα του.
- 15/01/2005
ΤΖΩΡΤΖΙΝΑ: ΘΕΩΡΩ ΟΤΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΥΤΟ ΠΡΟΣΕΛΚΥΕΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΒΥΘΙΖΕΙ ΣΤΟΝ ΑΠΕΡΑΝΤΟ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ
- 31/03/2001
καλδή : Νομίζω ότι ένα τέτοιο βιβλίο πρέπει να διαβαστεί από όλες τις ηλικίες, είναι ένα βιβλίο που δεν πρέπει να χάσει κανένας. Οι περιπέτειες του Απελλή είναι παρμένες από την σημερινή κοινωνία...
Ο Συγγραφέας αποκαλύπτει
Στο βιβλίο Καναρίνι και μέντα, όπως και στα άλλα βιβλία μου, τίποτα δεν ωραιοποιώ από την πραγματικότητα και τίποτα δεν προσπαθώ ν’ αποκρύψω από τους εφήβους. Η ζωή παρουσιάζεται όπως είναι, με τις χαρές και τις λύπες της, τις δυσάρεστες καταστάσεις αλλά και τις λύσεις που βρίσκονται όταν υπάρχει αγάπη, κατανόηση, εμπιστοσύνη στους φίλους και ψύχραιμη αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής.
Στο βιβλίο αυτό, κομμάτια από το διήγημα του Παπαδιαμάντη «Η φωνή του δράκου» βρίσκουν τη θέση τους, παίζουν τον ρόλο τους στην πλοκή του μυθιστορήματος, δένονται με τα σημερινά νεοελληνικά και δίνουν την ευκαιρία στον αναγνώστη να διαπιστώσει πως δεν είναι διόλου δύσκολη αυτή η επαφή με την ιδιότυπη γλώσσα του μεγάλου Σκιαθίτη συγγραφέα, που συχνά αποκαλείται «Άγιος των Γραμμάτων μας».
Σχόλια