Περίληψη
Ένας παππούς πρώην ναυτικός εξαφανίζεται μέσα στη νύχτα. Η οικογένειά του αναστατώνεται και ο Φάνης, ο 13χρονος εγγονός του, βάζει με τον νου του τα χειρότερα. Ψάχνοντας στο δωμάτιο του παππού για τυχόν στοιχεία που θα φωτίσουν τον λόγο αυτής της εξαφάνισης, ανακαλύπτει ένα τετράδιο με την ιστορία της πολυτάραχης ζωής του «καπετάνιου», όπως όλοι αποκαλούσαν τον παππού. Το διαβάζει με λαχτάρα, στην αρχή μόνος, αργότερα με τη φίλη του την Άννα, και οι δυο τους μαθαίνουν πράγματα που ούτε τα φαντάζονταν, ενώ ο αναγνώστης παρακολουθεί την πλοκή πότε από την οπτική γωνία του Φάνη και πότε από την πρωτοπρόσωπη γραπτή αφήγηση του παππού. Η αγωνία όλων στο σπίτι κορυφώνεται, με τις ανατροπές ωστόσο, που γρήγορα θ’ ακολουθήσουν, μικροί και μεγάλοι θα εκπλαγούν!
Η Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, συνεχίζοντας τη γνωστή επιτυχημένη σειρά των βιβλίων της για νέους αλλά και ενήλικες, μας δίνει ένα νέο συναρπαστικό μυθιστόρημα που αγγίζει προβλήματα και ζητήματα της εποχής μας. Αναφέρεται στις σχέσεις των νέων με την τρίτη ηλικία, ανατρέχει στα πάθη του Ποντιακού Ελληνισμού, αλλά και γενικότερα σε θέματα και γεγονότα της παγκόσμιας Νεότερης Ιστορίας, της τόσο λίγο γνωστής στους νέους του καιρού μας. Πρόκειται για μια απίστευτη, αληθινή ιστορία που έγινε μυθιστόρημα.
Soundtrack
Μια θάλασσα μικρή
https://www.youtube.com/watch?v=4hVP1I_4SXY&list=RD4hVP1I_4SXY&start_radio=1&t=67
Θαλασσάκι μου
https://www.youtube.com/watch?v=HT2A1Z91y80&list=RDHT2A1Z91y80&index=1
Κριτικές
Είναι το εικοστό μυθιστόρημα που έρχεται να προστεθεί στο έργο της Πέτροβιτς και πλέον συγκεκριμένα σε εκείνα τα μεγάλης έκτασης αφηγήματα που οι ζωές των ηρώων τους διαπλέκονται μεταξύ τους και τελικά συνθέτουν έναν ολόκληρο κόσμο ηρώων – πρόσωπα, οικογένειες, σχέσεις.
Πίσω από τα πρόσωπα –σε όλα αυτά τα έργα– υπάρχει η Ιστορία. Υπάρχει αλλά άλλοτε υποχωρεί κι άλλοτε συμπλέει με τις ιστορίες των ανθρώπων. Νομίζω –και επανέρχομαι στη σχέση της Ζωρζ Σαρή με τη Λότη Πέτροβιτς– πως κεντρικός άξονας στα έργα και των δύο είναι το πώς οι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι αλλάζουν λίγο ή πολύ τη ρότα της ζωής τους καθώς εμπλέκονται άμεσα ή εμμέσως στον κεντρικό ρου των μεγάλων ιστορικών γεγονότων. [...]
Ο ήρωας του έργου είναι ένας άνδρας γεννημένος λίγο πριν τα μέσα του 20ού αιώνα, που στη ζωή τού έτυχαν διάφορα συμβάντα και τα οποία τον έκαναν να βιώσει επώδυνα τον αντίκτυπο των ιστορικών γεγονότων. Με τον ήρωα αυτό, η Πέτροβιτς βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει για τη μεταπολεμική Ελλάδα, για το κύμα μετανάστευσης, για τον Ψυχρό Πόλεμο, για τα κινήματα ανεξαρτησίας των λαών της Ευρώπης. Κάτι τέτοιο είναι σύνηθες και στα προηγούμενα έργα της. Αυτό όμως που το νέο τούτο μυθιστόρημά της φέρνει είναι ο φωτισμός των προβλημάτων της τρίτης ηλικίας. [...]
Η Πέτροβιτς δε μένει βέβαια σε ένα καθαρά και μόνο ψυχολογικό επίπεδο. Αντιμετωπίζει το θέμα μέσα στο σημερινό κοινωνικό περιβάλλον, το φωτίζει διαχρονικά και μπορεί μυθιστορηματικά να συνθέτει μια θετική εξέλιξη, αλλά πιο πριν έχει προλάβει να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους αναγνώστες της πάνω στο πώς ένας μεγάλης ηλικίας άνθρωπος βλέπει την οικογένειά του, τον ίδιο του τον εαυτό. Την ατομική του αξιοπρέπεια.
Μάνος Κοντολέων
www.vivliopoleiopataki.gr/blog/post/16946/O-xoros-tou-maurou-pelargou/
Το θέμα του δημιουργεί ένα χρονολογικό επιστέγασμα των ιστοριών που μας αφηγείται η συγγραφέας ήδη από το πρώτο ιστορικό μυθιστόρημα, «Ο μικρός αδελφός», με αφετηρία τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο και ορίζοντα μια εκατονταετία. Έτσι με αυτά τα ιστορικά μυθιστορήματα ο αναγνώστης, ενήλικας ή έφηβος, έχει μπροστά του όλα τα γεγονότα του 20ού αι. και μέχρι των ημερών μας, γεγονότα πολεμικά και κοινωνικά, όσα έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στη διαμόρφωση της ελληνικής πολιτείας και κοινωνίας, αλλά και σημαντικές αναφορές στο απώτερο ιστορικό παρελθόν. Και, επιμένω, έχει στη διάθεσή του πάνω από 10 μυθιστορήματα, με γνώση και τέχνη γραμμένα, που καλύπτουν θέματα όπως τον πόλεμο, τον ξεριζωμό, την προσφυγιά, την καταστροφή του ΄22, τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, τη γερμανική κατοχή, την αντίσταση, το πολυτεχνείο κ.ά. [...]
Με το πρόσφατο μυθιστόρημα προβάλλεται, πέραν των άλλων ιστορικών γεγονότων, ιδιαίτερα η γενοκτονία των Ελλήνων Ποντίων με την «εκκαθάριση» και τα τάγματα εργασίας των Τούρκων στο διάστημα 1911-1923. [...]
Στο μυθιστόρημα που εξετάζουμε, από τα 10 κεφάλαια του βιβλίου, τα 4 (με πλάγια γραφή, εγκιβωτισμένα και σποραδικά) περιέχουν την ιστορική βιογραφία του παππού. Ισχυρή σαγήνη για τον αναγνώστη είναι η εξαφάνιση του παππού και η αγωνία αναζήτησής του. Έτσι η αφήγηση με τη διττή περιπέτεια, την ιστορική και την αιφνίδια με την εξαφάνιση, αυξάνει την αναγνωσιμότητα και γίνεται απολαυστική.
Βασίλης Δ. Αναγνωστόπουλος
Η Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου παράλληλα με την αφήγηση της προσωπικής ιστορίας ενός ανθρώπου προβαίνει σε συμπαραδηλώσεις με κοινωνικό, αξιακό αλλά και ιστορικό-πολιτικό περιεχόμενο. Το τέχνασμα μάλιστα της έμμεσης αφήγησης μέσω της καταγραφής, η οποία διακόπτεται από διαλόγους και περιστατικά που σχετίζονται με την αγωνιώδη αναζήτηση του παππού, εντείνει το ενδιαφέρον χωρίς να κουράζει.
Μαίρη Μπιρμπίλη
www.elniplex.com/ο-χορός-του-μαύρου-πελαργού-λότη-πέτροβιτς/
Εδώ έχουμε μία εξαφάνιση μέσα στην…εξαφάνιση. Το βιβλίο ξεκινά με την εξαφάνιση του παππού του Φάνη από την οικογενειακή κατοικία και εδώ μαθαίνουμε ότι υπάρχει μία ακόμη «μαύρη τρύπα» στη ζωή του. Μόνο που αυτή η «μαύρη τρύπα» είναι το κουκούλι όπου μέσα της και εξαιτίας της η προσωπική αλλά και η συλλογική μνήμη και η ιστορία εκείνων των χρόνων, εθνική και διεθνής, μεταμορφώνονται σταδιακά από αυγά, σε κάμπιες, σε χρυσαλλίδες, για να μας αποκαλυφθούν πανηγυρικά ως πεταλούδες.
Εύη Τσιτιρίδου
www.evitsitiridou.me/2019/08/03/quot-o-choros-toy-mayroy-pelargoy-quot
[…] Με τον Χορό του μαύρου πελαργού, τοποθετεί μία ακόμη ψηφίδα νεότερης Ιστορίας, του Ποντιακού Ελληνισμού, αλλά και Παγκόσμιας Ιστορίας, στο μεγάλο της ψηφιδωτό. […] Η αφήγηση είναι διανθισμένη με αναφορές σε λόγια ποιητών και στοχαστών, με στίχους και τραγούδια στην ποντιακή ντοπιολαλιά, και με αφηγήσεις από την προφορική παράδοση και τις αρχαίες πηγές. […] Οι έφηβοι στον κόσμο της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου είναι υπεύθυνοι, έχουν βαθιά αισθήματα, είναι πιστοί φίλοι, έχουν ήθος και μολονότι κάνουν τις σκανταλιές τους, λένε τα ψεματάκια τους, κοροϊδεύουν λιγάκι τους μεγάλους, όπως όλα τα παιδιά της ηλικίας τους, αλλά έχουν γερές βάσεις ανθρωπισμού εντός τους.[…]
Ελένη Σβορώνου
https://www.oanagnostis.gr/pelargoi-kai-antipelargiseis-tis-elenis-svoronoy/
[…] Αυτό το βιβλίο είναι ένα μικρό διαμαντάκι, όπως όλα τα εφηβικά βιβλία της κ. Λότης. Είναι μια ιστορία και πολλές συγχρόνως, […] Μια ιστορία που είναι αληθινή κι έγινε μυθιστόρημα. Μια ιστορία που δεν θα αφήσει κανένα σας ασυγκίνητο ή χωρίς να νιώσει το μεγαλείο των συναισθημάτων της και των ισχυρών σχέσεων που περιγράφει. […]
Ελένη Μπετεινάκη
Η συνύφανση ιστορίας και βιογραφίας, η ανάδειξη ιστορικών αξιών μέσα από τη μικροϊστορία, η προβολή της τρίτης ηλικίας χαρακτηρίζουν και το τελευταίο μυθιστόρημα της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Ο χορός του μαύρου πελαργού (εκδ. Πατάκη). Με την αφηγηματική της δεινότητα σε ένα μυθιστόρημα με μεταμοντέρνα αφηγηματικά χαρακτηριστικά, όπως η μείξη λογοτεχνικών ειδών, ημερολογίου-αφήγησης, οι αιφνίδιες χρονικές και τοπικές μετακινήσεις, ο εγκιβωτισμός ιστοριών, η συγγραφέας αναδεικνύει όχι μόνο την τρίτη ηλικία και τα προβλήματά της, αλλά αποδίδει στην μορφή του παππού πρωταγωνιστικό ρόλο, καθόλου τυπικό και συμβατικό. [...]
Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου, Ομ. Καθηγήτρια του ΕΚΠΑ
«Όλο το βιβλίο είναι μια σφιχτοδεμένη σύνθεση, καθώς σύνθεση είναι όλη μας η ζωή. Και η ζωή είναι τέχνη».
Αθηνά Μπίνιου
https://lotypetrovits.blogspot.com/2019/06/blog-post_21.html
[…] Η συγγραφέας επανέρχεται για μία ακόμη φορά σε ένα εξαιρετικά επίκαιρο θέμα, τη θέση των ηλικιωμένων στη σύγχρονη κοινωνία, όπως και στα προηγούμενα πρόσφατα βιβλία της, Το φιλί της λύκαινας και Η πολύχρωμη γιαγιά μου. Αν και η τρίτη ηλικία σήμερα είναι πιο δραστήρια παρά ποτέ, φτάνει κάποτε η στιγμή που οι ηλικιωμένοι νιώθουν απομονωμένοι, θλιμμένοι και περιθωριοποιημένοι. Η Πέτροβιτς κάπου γράφει πως ο άνθρωπος που δεν γνωρίζει την ιστορία του μοιάζει με δέντρο χωρίς ρίζες. Έτσι είναι και με την οικογένεια. Αν βάλουμε στο περιθώριο τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, είναι σαν να αγνοούμε την προσωπική μας ιστορία και να βαδίζουμε στο άγνωστο χωρίς πυξίδα. Και όλα αυτά μέσα από την λιτή και γλαφυρή γλώσσα της συγγραφέως και μία υπόθεση απόλυτα εναρμονισμένη με τις σύγχρονες εξελίξεις.
Μένη Πουρνή
Ο Συγγραφέας αποκαλύπτει
Συχνά στα σχολεία που επισκεπτόμουν, χρόνια τώρα, όσα παιδιά είχαν διαβάσει το βιβλίο μου ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΜΙΚΡΟΣ, ήθελαν να μάθουν τη συνέχεια της ιστορίας του 12χρονου Χρήστου, που στερήθηκε τον πατέρα του και αναγκάστηκε να εργαστεί από μικρός, πηγαίνοντας παράλληλα και στο σχολείο. Ήθελαν να μάθουν αν ζούσε ο άφαντος ναυτικός Νικόλας Αστρινός, ή αν είχε χάσει τελικά τη ζωή του. Ήρθε λοιπόν ο καιρός να μάθουν τι ακριβώς είχε συμβεί την εποχή εκείνη και πώς εξελίχθηκαν όλα από κει και ύστερα. Στο βιβλίο αυτό, πρωταγωνιστεί ο γιος του Χρήστου, ο 12χρονος Φάνης, ενώ εμφανίζονται σε δευτερεύοντες ρόλους και άλλα πρόσωπα που τα έχουν συναντήσει ως παιδιά οι αναγνώστες στα βιβλία Σπίτι για πέντε, Λάθος Κύριε Νόιγκερ, Τραγούδι για τρεις, και Τα τέρατα του λόφου. Συναντούν επίσης και τον ηλικιωμένο Πέτρο Δίγκο, φίλο του παππού Νικόλα και πρωταγωνιστή στο βιβλίο Το φιλί της λύκαινας. Σημειώνω, τέλος, ότι όσα διηγείται γραπτά στον Φάνη ο επιζήσας παππούς Νικόλας στηρίζονται σε πραγματικές ιστορίες και περιστατικά που άκουσα και έζησα από κοντά υπηρετώντας επί 27 χρόνια στον Διεθνή Οργανισμό Μεταναστεύσεως.
