Περίληψη

Soundtrack

Διάβασε (και στη συνέχεια άκου) τις μουσικές που προτείνει η συγγραφέας για όσους διαβάζουν την Τρίτη Ευχή 

Τρύπες, Διάφανα Κρίνα, Einstürzende Neubauten, Godspeed You Black Emperor, Bauhaus, Pixies, Nick Cave, Massive Attack, Radiohead, Prodigy, και, φυσικά, Pink Floyd και κυρίως το The Wall

Video

Δες ένα βίντεο από το The Wall των Pink Floyd

Δες ένα ακόμα βίντεο από το The Wall των Pink Floyd

Κριτικές

Κριτικές από τον τύπο:

«Μια ιστορία επιστημονικής φαντασίας για έναν κόσμο που μοιάζει με όσα φαντάστηκε ο Τζορτζ Όργουελ για το μέλλον της ανθρωπότητας». Τα Νέα

«Η συγγραφέας, με χιούμορ, φαντασία και επαναστατική διάθεση γράφει ένα μυθιστόρημα στο οποίο θα μπορούσαμε να πρωταγωνιστούμε όλοι εμείς και μας παρακινεί να αμφισβητήσουμε όλα όσα γίνονται για το καλό μας». Παπάκι στην μπανιέρα/ Bookpress

Ο Συγγραφέας αποκαλύπτει

Η συγγραφέας αποκαλύπτει

Πώς ξεκίνησες να γράφεις την Τρίτη Ευχή; Ποια ήταν τα ερεθίσματα που σε οδήγησαν στη συγγραφή μιας ιστορίας που φλερτάρει με την επιστημονική φαντασία;

 Δεν είχα κανένα σκοπό να φτιάξω κάτι που να παραπέμπει σε επιστημονική φαντασία… Ούτε και θεωρώ επιστημονική φαντασία το βιβλίο. Θέλει πολλά κότσια να γράψεις κάτι τέτοιο και προσωπικά δεν τα διαθέτω. Θα το έλεγα ίσως «ένα επίπεδο πιο πάνω απ’ την πραγματικότητα όπως την ξέρουμε». Έτσι έφτιαξα μια συνθήκη όπου αυτά που ισχύουν σήμερα είναι απλώς πιο απροκάλυπτα, χωρίς το πρόσχημα. Για παράδειγμα, δεν είναι και κανένα μεγάλο μυστικό πως το εκπαιδευτικό σύστημα που έχουμε ενθαρρύνει την ανούσια παπαγαλία και δεν ευνοεί το ψάξιμο, την περιέργεια, την ανάπτυξη κριτικής ικανότητας και την πρωτοβουλία στο βαθμό που θα ήταν υγιή για το μυαλό του εφήβου, καταργώντας σημαντικό μέρος της προσωπικότητάς του, όπως θα μπορούσε να εξελιχθεί αν το σύστημα ήταν πιο «φιλικό προς το χρήστη». Ε, εκεί έβαλα απλώς τον «πρωθυπουργό» να λέει στους μαθητές ευθέως «εμείς ξέρουμε το καλό σας - εσείς είστε μικροί για να κρίνετε - σκεφτόμαστε εμείς για σας - μην κουράζετε τα μυαλουδάκια σας και κάντε ό,τι σας λέμε». Πάνω κάτω ό,τι θεωρώ πως βιώνουμε τώρα, μόνο που εμάς μας το περνάνε μασκαρεμένο για να μην το καταλάβουμε οι περισσότεροι. Πάντα με απασχολεί το πώς αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα και το περιβάλλον μας, τι από αυτά που κάνουμε αποτελεί δική μας βούληση και τι μας επιβάλλεται, για ποιο λόγο είναι στημένη η ζωή μας όπως είναι. Βλέπω, ας πούμε, τη βαφτιστήρα μου (τη Ράνια που της αφιέρωσα το βιβλίο και που όταν το έγραφα είχε την ίδια ηλικία με τον Ερμή – χτες άρχισαν οι Πανελλαδικές της!) τι περνάει μέσα σ’ αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα (φρίκη), πόσο της αξίζει (καθόλου), γιατί της συμβαίνουν όλα αυτά, τι απ’ αυτά έχει επιλέξει και γιατί, πόσο ελεύθερη νομίζει ότι είναι και πόσο πραγματικά είναι; Και κυρίως πού βρίσκεται εκείνη, η προσωπικότητά της και οι ανάγκες της μέσα σε όλη αυτή την τρομοκρατία που όμως «γίνεται για το καλό της»; Λίγο αυτά που βλέπω γύρω μου, λίγο οι δικές μου αναμνήσεις και εμπειρίες απ’ τον ίδιο χώρο, κάνουν τα θέματά μου να γυρίζουν γύρω από τα όσα συνήθως διαβάζετε στα βιβλία μου. Η Τρίτη Ευχή διαφέρει στο γεγονός ότι το περιβάλλον στο οποίο «παίζεται» η ιστορία είναι πλαστό. Αλλά λίγο πιο κραυγαλέα πλαστό απ’ όσο πλαστό είναι ήδη αυτό στο οποίο ζούμε. 

Το βιβλίο σου το διαπερνά ένα χιούμορ που πολλές φορές γίνεται καυστικό. Μίλησέ μας γι’ αυτό.

Συμπαθώ αρκετά την έννοια της γελοιοποίησης. Ακόμα και μέσα σε πολύ δυσάρεστες καταστάσεις, μπορείς να βρεις κάτι που να αγγίζει τα όρια του γελοίου και να το δεις «χιουμοριστικά» - ειδικά αν είναι πράγματι χιουμοριστικό το αποτέλεσμα... Είναι σαν ξέσπασμα, σαν αυτόματη αντίδραση στον παραλογισμό που ζούμε, σαν να «ξορκίζεις» μια δύσκολη κατάσταση και να κρατάς τελικά το μυαλό σου σε μια ισορροπία για να μη σε πάρει τελείως από κάτω. Δυστυχώς, κάποιες έννοιες με τις οποίες καταπιάνεται το βιβλίο όπως το εκπαιδευτικό σύστημα, οι λειτουργοί του, το πώς κυβερνιέται ο κόσμος και τι θέλουν οι «επάνω» από τον απλό πολίτη και κυρίως τους νέους, είναι τόσο τραγελαφικές όπως τις βιώνουμε, που από μόνες τους σε οδηγούν στη γελοιοποίησή τους. Κατά τ’ άλλα, μάλλον μου βγήκε το «χιουμοριστικό» επειδή ίσως αρνούμαι να δεχτώ ότι τα πράγματα είναι τόσο χάλια ώστε να μη βγάζουν έστω και λίγο γέλιο. Φαντάζομαι πως η ίδια ιστορία από μια άλλη οπτική, γραμμένη διαφορετικά, αν και με τα ίδια στοιχεία πλοκής και χαρακτήρων, θα μπορούσε να είναι ένα βιβλίο που το διαβάζεις με σφιγμένα χείλια και σφιγμένη καρδιά. Ακόμα και στην «αληθινή ζωή», αν ανοίξεις την τηλεόραση στις ειδήσεις, ας πούμε, και μπροστά σου παρελάσουν μια σειρά από ανθρώπους σε διάφορα αξιώματα που «κρατάνε στα χέρια τους τη ζωή μας» με οποιονδήποτε τρόπο, ε, έχουν κάτι από καρτούν πάνω τους, δεν μπορείς να τους πάρεις τελείως στα σοβαρά, παρότι ίσως είναι επικίνδυνοι για τη ζωή σου και το πώς τη χειρίζονται. Θέλω να βλέπω και τις δύο διαστάσεις. Είμαι αρκετά απαισιόδοξη, αλλά τόσο ώστε να μπορώ ακόμα να απομονώσω κάποια στοιχεία που βγάζουν «πλάκα», για να τη βγάζω κι εγώ πιο καθαρή. Κάτι που, όπως φαίνεται, περνάει και στα γραπτά μου. 

Το μοντέλο του σχολείου της Τρίτης Ευχής είναι απολυταρχικό και δίνει προτεραιότητα σε τομείς και δεξιότητες που δεν έχουμε συνηθίσει. Μίλησέ μας λίγο γι’ αυτό και για τη σχέση του με το σημερινό σχολείο. 

Καλά, εγκυκλοπαίδεια θα μπορούσα να γράψω για το τι με ενοχλεί στο εκπαιδευτικό σύστημα. Όσο για την ερώτηση… Ό,τι περίπου είπα και στην πρώτη… Το σχολείο της Τρίτης Ευχής παραδέχεται επισήμως πως δεν αποσκοπεί στη γνώση και την καλλιέργεια και την ελεύθερη ανάπτυξη του πνεύματος. Κάτι παρόμοιο κάνει και το υπάρχον σύστημα, μόνο που δε μας το λέει τόσο ανοιχτά…

Είναι, ρε παιδί μου, λες και το ελληνικό σχολείο κάνει τα πάντα για να το μισήσεις. Άσε που δίνει στους μαθητές μια διεστραμμένη εντύπωση του τι σημαίνει παιδεία και γνώση και τα παιδιά αντί να τη συμπαθήσουν τη διαδικασία (το διάβασμα και το ψάξιμο, ας πούμε), τη συνδέουν με κάτι το απεχθές - και όχι άδικα. Τα περισσότερα μαθήματα χρησιμεύουν μόνο για να περάσεις κάποιες εξετάσεις και μετά ξεχνάς ό,τι «έμαθες». Η γνώση είναι πρόσχημα και όχι ουσία. Μπορεί να μην έχουμε μάθημα που να λέγεται «Δημόσιες Σχέσεις» ή «Διοίκηση και Πολυεθνικές», αλλά με τον τρόπο που λειτουργεί το σχολείο, που σου θάβει επιμελώς την κριτική ικανότητα μέσω της παπαγαλίας και της έλλειψης ουσιαστικής συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων και σε κάνει να ασχολείσαι μόνο με βαθμούς, απουσίες και εξετάσεις, όταν δεν σου ανοίγει το μυαλό, αλλά σου το καλουπώνει όλο και περισσότερο, όταν τα βιβλία προορίζονται μόνο για αποστήθιση, όταν το όλο καθεστώς με τα φροντιστήρια και την «επιτυχία» σε εγκλωβίζει, το αποτέλεσμα είναι παρόμοιο: δυστυχισμένα, ρομποτάκια, που δεν κάνουν φυσιολογικά πράγματα για την ηλικία τους, που μαθαίνουν περισσότερο να μισούν τη γνώση και την πληροφορία και επωμίζονται ευθύνες παράλογες για τις ανάγκες της νοητικής τους ανάπτυξης – και κατ’ επέκταση μελλοντικοί άβουλοι πολίτες που έχουν προπονηθεί για να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένους σκοπούς. Στην Τρίτη Ευχή σου ελέγχουν το νου με ένα συγκεκριμένο τρόπο που παραπέμπει στην επιστημονική φαντασία, αλλά και στην πραγματικότητα σου ελέγχουν το νου με κάτι ακόμα πιο επικίνδυνο, που δυστυχώς δεν μπορείς απλώς «να φταρνιστείς μερικές φορές και να το βγάλεις από πάνω σου».