Περίληψη

Η Όντρεϋ είναι 14 ετών και έχει πολλά στο κεφάλι της: πρώτα πρώτα μια αγχώδη διαταραχή και ένα σωρό φοβίες που την εμποδίζουν ακόμα και να βγει από το σπίτι, εξαιτίας ενός γεγονότος bullying – αλλά αυτά τα λέει καλύτερα η ίδια στο βιβλίο. Έχει και τους γονείς της, που δυσκολεύονται πάρα πολύ να καταλάβουν πώς λειτουργεί το μυαλό ενός εφήβου, και τον αδερφό της τον Φρανκ, που ίσως (ίιιισως) να έχει μια εμμονή με τα παιχνίδια στον υπολογιστή και που διαρκώς ξεφυτρώνει εκεί που δεν τον σπέρνουν. Με λίγα λόγια, το σπίτι της είναι ένα ατελείωτο ναρκοπέδιο, το οποίο –επιπλέον– η ψυχολόγος της της ανέθεσε να κινηματογραφήσει.

Μέσα σε όλα να προσθέσουμε κι έναν φίλο του μεγάλου της αδελφού, τον Λάινους, που στην αρχή την τρομάζει –όπως όλοι–, αλλά στη συνέχεια θα γίνει εκείνος που θα τη βοηθήσει να βγει σιγά σιγά από τον μικρό ασφυκτικό κόσμο της και να ζήσει την πραγματική ζωή, με όλες τις υπέροχες στιγμές και τα ζιγκ ζαγκ της.

Η Σόφι Κινσέλλα, πασίγνωστη από τη σειρά Ψωνίζω, άρα υπάρχω, γράφει το πρώτο της εφηβικό μυθιστόρημα και είναι... σαν να βρίσκεται μέσα στο μυαλό σου.

Θα την αγαπήσεις για τον αστείο τρόπο με τον οποίο εκφράζει τα όσα σκέφτεσαι και περιγράφει σκηνές της καθημερινότητας που μπορεί καμιά φορά να νόμιζες ότι είναι περίεργες και μόνο δικές σου.

Για να μη λέμε πολλά: ένα βιβλίο για σένα, που, όταν το τελειώσεις, μπορεί και να το δώσεις στη μαμά σου μήπως και σε καταλάβει καλύτερα. Ποτέ δεν ξέρεις!

Κριτικές

Τελικά τα πάντα σε αυτή την ιστορία ήταν μία έκπληξη. Γελούσα με την ψυχή μου ανά σελίδες, σχεδίαζα καρδούλες για την τόσο χαριτωμένη ιστορία αγάπης, πονούσα για την πρωταγωνίστρια και την «κατάστασή» της (δεν θέλω να την ορίσω ως πρόβλημα) και σιχάθηκα με την ψυχή μου για ακόμη μια φορά τα mean girls και το bullying που επιβάλλουν στα παιδιά. [...] Δε χαρίζεται σε ιδανικούς ηρωικούς γονείς, αλλά παρουσιάζει την αλήθεια, τη σύγχυση και την αδυναμία πολλές φορές των μεγάλων να καταλάβουν τους μικρούς. Δε θα μάθεις ποτέ ακριβώς τι συνέβη σε αυτή την κοπέλα που δεν μπορεί να βγάλει τα σκούρα γυαλιά της, αλλά θα συνειδητοποιήσεις ότι σημασία έχει το πού θα καταλήξει και όχι το πού βρισκόταν. [...] Το προτείνω σε όλους, μικρούς και μεγάλους, θα σας φτιάξει τη μέρα και θα σας κάνει να προβληματιστείτε για όλα όσα συμβαίνουν εκεί που δεν κοιτάτε.

http://www.savoirville.gr/finding-audrey/

Το Αναζητώντας την Όντρεϋ είναι από εκείνα τα βιβλία που σε αφήνουν με το στόμα ανοιχτό. Με εντυπωσίασε τόσο, που έμεινα άναυδη για λίγο, κι ύστερα κάθισα ενθουσιασμένη στο λάπτοπ, για να γράψω την κριτική μου. Επιτέλους, ένα βιβλίο που μιλάει με τον σωστό τρόπο για τις αγχώδεις διαταραχές και τις κρίσεις πανικού. 

Παρότι είχα δει, όταν ήμουν μικρότερη, την ταινία «Ψωνίζω, άρα υπάρχω» και μου άρεσε πολύ, αυτό είναι το πρώτο βιβλίο της Κινσέλλα που διαβάζω. Ήταν όμως αρκετό για να βγάλω το συμπέρασμα ότι είναι φανταστική. Στην αρχή ο τρόπος γραφής της με εκνεύρισε λίγο, μου φάνηκε πολύ χύμα. Η Όντρεϋ μιλούσε για κάτι κι ύστερα έλεγε ξαφνικά «Τέλος πάντων. Πάμε παρακάτω» ή «Εδώ που τα λέμε, είναι κάπως άσχετο αυτό». Αυτό με δυσκόλεψε στο διάβασμα, γιατί η Όντρεϋ πηδούσε συνεχώς από το ένα θέμα στο άλλο, όμως το πρόβλημα αυτό ξεπεράστηκε μετά από τις πρώτες σελίδες και τελικά έπιασα τον εαυτό μου να απολαμβάνει στ’ αλήθεια την αμεσότητα του στιλ της.

Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η Κινσέλλα έχει κάνει την έρευνά της. Εξεπλάγην που η Όντρεϋ στις θεραπευτικές συνεδρίες της έπρεπε να απαντήσει στις ίδιες ακριβώς ερωτήσεις που καλούμαι να απαντήσω κι εγώ στις δικές μου συνεδρίες. Η φράση με την οποία ταυτίστηκα περισσότερο ήταν: «Έχω περάσει άπειρες ώρες σε γραφεία καθηγητών και γιατρών αναμασώντας την ίδια ιστορία, με τις ίδιες λέξεις, μέχρι που ν’ αρχίσει πια να μοιάζει με κάτι που συνέβη σε κάποιον άλλο».

Πιστεύω επίσης ότι είναι φανταστικό που παρακολουθούμε την Όντρεϋ στις θεραπείες της, γιατί ένα σωρό άνθρωποι που υποφέρουν από αγχώδεις διαταραχές, αλλά δεν έχουν αναζητήσει ακόμα θεραπεία, θα μπορούσαν να ωφεληθούν από τα χρήσιμα πράγματα που λέγονται εκεί.

Πάνω απ’ όλα με χαροποιεί το γεγονός ότι στο βιβλίο το άτομο που υποφέρει από την αγχώδη διαταραχή, η Όντρεϋ, παίρνει την κατάσταση στα χέρια της. Προσπαθεί συνεχώς να γίνει καλά και δοκιμάζει ακόμα και τη θεραπεία σταδιακής έκθεσης. Μου θύμισε πολύ τον εαυτό μου. Έχω κάνει θεραπεία σταδιακής έκθεσης –την κάνω ακόμα δηλαδή– και βοηθάει πολύ· παρ’ όλ’ αυτά, αυτό είναι το πρώτο βιβλίο που διαβάζω σε σχέση με τις αγχώδεις διαταραχές όπου το άτομο που υποφέρει κάνει όντως τη θεραπεία. Συνήθως στη λογοτεχνία το άτομο που πάσχει από αγχώδη διαταραχή περιφέρεται εδώ κι εκεί περιμένοντας να θεραπευτεί. Και είμαι σίγουρη ότι θα δώσει έμπνευση σε πολλούς το να δουν έναν τόσο δραστήριο χαρακτήρα που δοκιμάζει τόσους διαφορετικούς τρόπους για να θεραπευτεί. 

Πολλά από τα βιβλία που ασχολούνται με τις αγχώδεις διαταραχές είναι προχειρογραμμένα. Το Αναζητώντας την Όντρεϋ δεν ανήκει σ’ αυτή την κατηγορία. Η Κινσέλλα γράφει για τις αγχώδεις διαταραχές και για τις κρίσεις πανικού με πάρα πολύ ωραίο τρόπο και, για μένα, τις περιγράφει με τρομερή ακρίβεια. Με εντυπωσίασε πολύ και χαίρομαι που υπάρχει αυτό το βιβλίο.

Το αισθηματικό κομμάτι του βιβλίου είναι επίσης χαριτωμένο και ήταν πολύ ωραίο να βλέπεις ξαφνικά την Όντρεϋ τόσο χαρούμενη. Ο Λάινους ήταν φανταστικός και μου άρεσε που ήταν πρόθυμος να ακολουθήσει οτιδήποτε έκανε την Όντρεϋ να νιώθει άνετα και λιγότερο αγχωμένη. Ωστόσο –κι αυτό δεν ισχύει για το Αναζητώντας την Όντρεϋ, γιατί η Όντρεϋ αναζήτησε και κανονική θεραπεία– μ’ ενοχλεί που τα περισσότερα εφηβικά βιβλία που έχω διαβάσει για τις ψυχικές ασθένειες πάνε συνήθως κάπως έτσι: Ο ήρωας έχει μια ψυχική ασθένεια. Ο ήρωας ερωτεύεται. Ο ήρωας θεραπεύεται. Κάποιοι ταυτίζονται μ’ αυτό. Και το γεγονός ότι δεν ανταποκρίνεται στη δική μου εμπειρία δε σημαίνει ότι δεν ανταποκρίνεται και στην εμπειρία κανενός. Όμως, και ειδικά όταν αυτά τα βιβλία απευθύνονται σε εφήβους, πιστεύω ότι θα έπρεπε να διερευνούν κι άλλες μεθόδους θεραπείας, όπως συμβαίνει και στο Αναζητώντας την Όντρεϋ. Η θεραπεία απαιτεί πολύ σκληρή δουλειά και νομίζω ότι τα βιβλία που εξελίσσονται με τον τρόπο που περιέγραψα πιο πάνω παρουσιάζουν μια πολύ ρομαντική εκδοχή της.

Αλλά πάμε πάλι στην  Όντρεϋ: ως μέρος της θεραπείας της, αναλαμβάνει να φτιάξει ένα μικρό ντοκιμαντέρ γύρω από την οικογένειά της, σαν να ήταν μύγα στον τοίχο, κάτι που σημαίνει ότι στο βιβλίο παρεμβάλλονται και σελίδες με αποσπάσματα σεναρίου. Συνήθως δε μου αρέσουν αυτά, όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση το πείραμα ήταν πετυχημένο και μ’ έκανε να γελάσω σε πολλά σημεία, ειδικά εκεί που εμφανιζόταν ο κυνικός μεγαλύτερος αδερφός της Όντρεϋ, ο Φρανκ.

Μακάρι να το διάβαζαν και οι φίλοι μου αυτό το βιβλίο. Νιώθω ότι θα δώσει μια πολύ καλή γεύση από την αγχώδη διαταραχή ακόμα και σε ανθρώπους που δεν την έχουν περάσει – ακόμα και σε σχέση με πράγματα που δεν πρέπει να λες σε άτομα που πάσχουν από αυτήν, ας πούμε. Για παράδειγμα, όταν ο Λάινους λέει «Τότε πες στον εαυτό σου να το ξεπεράσει» και η Όντρεϋ του απαντάει «Λες να μην έχω προσπαθήσει;», νομίζω ότι χειροκρότησα δυνατά.

Συνολικά, πρόκειται για ένα καταπληκτικό βιβλίο και το προτείνω ανεπιφύλακτα. Είναι αστείο, διαβάζεται γρήγορα, είναι χαριτωμένο, αλλά εστιάζει και σε πιο σοβαρά θέματα με ωριμότητα και υπευθυνότητα. Μακάρι να γράψει κι άλλα εφηβικά βιβλία η Σόφι Κινσέλλα.

Τελικά τα πάντα σε αυτή την ιστορία ήταν μία έκπληξη. Γελούσα με την ψυχή μου ανά σελίδες, σχεδίαζα καρδούλες για την τόσο χαριτωμένη ιστορία αγάπης, πονούσα για την πρωταγωνίστρια και την «κατάστασή» της (δεν θέλω να την ορίσω ως πρόβλημα) και σιχάθηκα με την ψυχή μου για ακόμη μια φορά τα mean girls και το bullying που επιβάλλουν στα παιδιά. [...] Δε χαρίζεται σε ιδανικούς ηρωικούς γονείς, αλλά παρουσιάζει την αλήθεια, τη σύγχυση και την αδυναμία πολλές φορές των μεγάλων να καταλάβουν τους μικρούς. Δε θα μάθεις ποτέ ακριβώς τι συνέβη σε αυτή την κοπέλα που δεν μπορεί να βγάλει τα σκούρα γυαλιά της, αλλά θα συνειδητοποιήσεις ότι σημασία έχει το πού θα καταλήξει και όχι το πού βρισκόταν. [...] Το προτείνω σε όλους, μικρούς και μεγάλους, θα σας φτιάξει τη μέρα και θα σας κάνει να προβληματιστείτε για όλα όσα συμβαίνουν εκεί που δεν κοιτάτε.

http://www.theguardian.com/childrens-books-site/2015/apr/23/review-finding-audrey-sophie-kinsella

http://www.theguardian.com/childrens-books-site/2015/aug/07/finding-audrey-sophie-kinsella-review

http://blogofabookaholic.blogspot.gr/2015/05/review-finding-audrey-sophie-kinsella.html

Ο Συγγραφέας αποκαλύπτει

Αναζητώντας τη Σόφι Κινσέλλα. Συνέντευξη της συγγραφέα στη Στέλλα Κάσδαγλη.

Με το που τελείωσα, πριν από κανένα μήνα, τη μετάφραση του Αναζητώντας την Όντρεϊ (κυκλοφορεί πολύ σύντομα από τις εκδόσεις Πατάκη), με έπιασα να θέλω με τρέλα να καθίσω απέναντι από τη συγγραφέα του, τη Σόφι Κινσέλλα, με έναν καφέ, ένα τσάι, ένα Ράμικαμπ ανάμεσά μας, κάτι, και… αυτό. Να τα πούμε. Δεν είχα διαβάσει κανένα από τα προηγούμενα βιβλία της, ήξερα ελάχιστα πράγματα για κείνη, αλλά για κάποιο λόγο είχα πειστεί ότι, ως γραφιάς, διαθέτει μια συναισθηματική ευφυία που είχα πάρα πάρα πολύ καιρό να διακρίνω σε άνθρωπο. Δεν κατάφερα να πάω στο Λονδίνο για να της πάρω τη συνέντευξη που ήθελα από κοντά, βολεύτηκα όμως προς το παρόν με μια σύντομη διαδικτυακή κουβέντα, η οποία πήγε κάπως έτσι. Και επιφυλάσσομαι.

Τι σε έσπρωξε να γράψεις ένα εφηβικό βιβλίο, μετά από τόσα χρόνια που γράφεις μόνο για ενηλίκους;

Στην πραγματικότητα δεν ήταν πρόθεσή μου να γράψω ένα εφηβικό βιβλίο! Είχα στο νου μου μια ηρωίδα και την οικογένειά της και η ιστορία της εξελίχθηκε σε ένα εφηβικό βιβλίο. Ανέκαθεν έγραφα για τα πράγματα που βλέπω γύρω μου και πρόσφατα έτυχε να δω πολλά νέα παιδιά και τις οικογένειές τους να προσπαθούν να διαχειριστούν τα άγχη της σύγχρονης καθημερινότητας. Αυτά είναι θέματα με τα οποία μπορούν να ταυτιστούν και έφηβοι και ενήλικες. Εννοείται ότι το Αναζητώντας την Όντρεϊ είναι ένα εφηβικό βιβλίο, όμως νομίζω ότι αγγίζει και τους ενηλίκους.

Πώς προέκυψε η ιστορία της Όντρεϊ και ποιο κομμάτι της σου άρεσε πιο πολύ όταν το έγραφες;

Νομίζω ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της ιστορίας το εμπνεύστηκα από προβλήματα που έβλεπα γύρω μου –εφήβους με αγχώδεις διαταραχές, περιστατικά μπούλινγκ και όλες αυτές τις προσδοκίες και την πίεση που βιώνουν σήμερα τα παιδιά- από την κοινωνία, τους φίλους, τις οικογένειές τους, μέσα από τα σόσιαλ μίντια. Αυτά σκεφτόμουν όταν γεννήθηκ στο μυαλό μου η Όντρεϊ και η οικογένειά της. Η ιστορία όμως είναι και αστεία, αισιόδοξη. Η αγαπημένη μου σκηνή ήταν αυτή με τα ραβασάκια. Είναι πολύ ρομαντικά τα ραβασάκια και έχουν εκλείψει σχεδόν σήμερα!

Εσύ τι διάβαζες ως έφηβη;

Πάντα μου άρεσαν τα βιβλία με το στοιχείο της κωμωδίας μέσα. Δε θυμάμαι πότε διάβασα πρώτη φορά το Έμμα, της Τζέιν Όστιν, αλλά το ερωτεύτηκα αμέσως για την αστεία αφήγηση και τις απέλπιδες προσπάθειες που έκανε η ηρωίδα ως προξενήτρα. Τα βιβλία που μ’ αρέσουν τα διαβάζω ξανά και ξανά, οπότε διάβαζα συνεχώς την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων και τα βιβλία της Τζούντι Μπλουμ –και βέβαια τρελαινόμουν για την Τζίλι Κούπερ και το φανταστικό κόσμο που έφτιαξε γύρω από τον Ρούπερτ Κάμπελ-Μπλακ!

Τι είναι αυτό που θεωρείς ότι λείπει στους εφήβους σήμερα; Τι θα ‘λεγες ότι χρειάζονται περισσότερο από οτιδήποτε;

Νομίζω πως όλοι, έφηβοι και ενήλικες, υποφέρουμε από τις αυξημένες πιέσεις που μας ασκούνται από μικρή ηλικία και δυσκολευόμαστε να βρούμε χρόνο για να ξεφύγουμε. Είναι πολύ εύκολο να πειστεί κανείς ότι μόνο η δουλειά έχει σημασία ή να προβάλλει μια δήθεν τέλεια ζωή στα σόσιαλ μίντια. Το δύσκολο, για όλους, είναι να χαλαρώσουμε.

Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετώπισες εσύ ως έφηβη και τι ήταν αυτό που σε βοήθησε να τις ξεπεράσεις;

Μια από τις μεγαλύτερες δυσκολίες μου ήταν αυτή που με βασανίζει ακόμα και σήμερα: αναλάμβανα πάρα πολλά πράγματα, με αποτέλεσμα να πνίγομαι και να εξαντλούμαι. Πάντα προσπαθούσα να χωρέσω όλο και περισσότερα πράγματα μέσα στη μέρα και να μην απογοητεύσω τους άλλους, ώσπου στο τέλος αναγκαζόμουν να μείνω στο κρεβάτι για δυο μέρες. Ακόμα το δουλεύω αυτό!

Έχω την αίσθηση ότι, γράφοντας ένα εφηβικό μυθιστόρημα, στο οποίο συνδύασες και την αμεσότητα του στιλ και το χιούμορ σου αλλά και ένα είδος “μηνύματος” προς τα παιδιά, κατάφερες να δημιουργήσεις κάτι πραγματικά ξεχωριστό. Εσύ το ένιωσες καθόλου αυτό; Θα ήθελες να γράψεις κι άλλα βιβλία για εφήβους;

Και για μένα είναι ξεχωριστό αυτό το βιβλίο και σ’ ευχαριστώ. Μ’ αρέσει όταν οι αναγνώστες μου λένε ότι γελάνε δυνατά διαβάζοντας τα βιβλία μου. Αλλά θέλω και να δίνω ένα κάποιο βάρος στην κωμωδία και να μιλάω για θέματα με τα οποία μπορούν οι αναγνώστες μου να ταυτιστούν. Μακάρι να μπορέσουν να καταλάβουν ότι τέτοιες δυσκολίες θα υπάρχουν πάντα και ότι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να βάζουμε τα δυνατά μας. Και μου άρεσε πολύ που προσπάθησα να το κάνω αυτό με το Αναζητώντας την Όντρεϊ –οπότε, ποιος ξέρει, μπορεί να γράψω κι άλλα!

Τι συμβουλή θα έδινες στους έλληνες εφήβους, που μεγαλώνουν μέσα σε ένα κλίμα μεγάλης ανασφάλειας και που κινδυνεύουν να πειστούν ότι η γενιά τους αδικήθηκε πραγματικά από την ιστορική συγκυρία;

«Μη χάνετε την ελπίδα σας! Εσείς είστε η νέα γενιά με τις νέες ιδέες και μπορείτε να αλλάξετε τα πράγματα προς το καλύτερο. Μείνετε ενωμένοι και υποστηρίξτε ο ένας τον άλλο –έχετε μεγάλη δύναμη μέσα σας, όσες κι αν είναι οι προκλήσεις και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζετε. Καλή τύχη!»